O günden bu yana akıllardaki soru şu İstanbul da bu türlü bir zelzele olursa ne Travesti olur Bu soruya cevabı Çev re Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki verdi 7 büyüklüğündeki bir zelzelede 600 bin daire yerle yeksan olur İstanbul koca bir hapishaneye döner
Önceki izmir Travesti gün CNN Türk ekranlarında Tarafsız Bölge programına konuk olan Bakan Özhaseki İstan bul da birinci etapta 600 bin toplam 1 5 milyon riskli konutu sarsıntıya güçlü hale getirmek için kararlı Konya Travesti olduklarını gösterdi Süratli dönüşüm için yeni bir yasa da hazırladıklarını ve birkaç ay içinde Meclis e sunacaklarını söyleyen Özhaseki dönüşümde tıkanan noktaların bu yolla açılacağını kaydetti
Özhaseki nin yasaya ait verdiği birinci bilgi uzlaşma sürecine dair oldu Mevcut maddede 3 te 2 çoğun lukla dönüşüm kararı alınırken bunun yüzde 50 ye çekilmesini planladıklarını aktardı Yalnızca İstan bul değil tüm Türkiye ismine kritik kıymete sahip İstanbul dönüşümü için yeni yasa hazırlanırken biz de bölümün paydaşlarına tahlil tekliflerini sorduk
İŞTE YENİ YASA VE DÖNÜŞÜM SÜRECİNE AİT TAVSİYELER
Şehir Plancısı Faruk Göksu Aksiyon planı hazırlanmalı dönüşüm fonu kurulmalı
1 İstanbul un yapılaşma kapasitesinin yoğunluğu kamusal alanların yetersizliği dikkate alınarak Kentsel Dönüşüm Hareket Planı hazırlanması yeni maddede kesinlikle yer almalı Planda yeni şehirlerin rezerv alanların nerelerde kurulacağı belirlenmeli teknik ve toplumsal altyapı kaldırma kapasiteleri nin hesaplanması zarurî hale getirilmeli Öncelikli dönüşüm alanları planda yer almalı
2 Merkezi ve mahallî idare mülk sahipleri ve özel kesim ortasındaki işleyişleri yönetmek üzere özerk bir İstanbul Kentsel Dönüşüm Birimi ve asıl kilit nokta olan finansman sorunu için İstanbul Dönüşüm Fonu kurulmalı Fonun kaynaklarını ve işleyişini içeren unsur yeni maddede yer almalı Bu fonun geliri yalnızca İstanbul un yenilenmesi için kullanılmalı
3 Yerinde dönüşümün yanı sıra zarurî ve istekli yer değiştirme olacağı için bilhassa kiracılar ve fakirler üzerinde muhtemel olumsuz tesirlerin azaltılması için Sosyal Tesir Kıymetlendirme Raporları mecburî olmalı Zati Dünya Bankası Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası üzere kurumlar bu rapor olma dan finansal takviye sağlamıyor
4 Rezerv alana beşerler taşınacaksa bu işleyişin nasıl olacağı netleşmeli Mülklerin bedel tespitine nazaran yer değiştirme olacağı belirtilerek vatandaşın aklındaki soru işaretleri netleşmeli Kentin merkezinde bedelli bir mülkten zarurî olarak kentin gelişim çeperine gidilecekse vatandaşın ziyanı karşılanmalı
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği GYODER İdare Heyeti Lideri Mehmet Kalyoncu Arabuluculuk sistemiyle mutabakatlar hızlanır
5 Müteahhitlerle vatandaşlar karşı karşıya kaldığında dönüşümün yapılamadığını gördük O yüzden bizim yeni bir üniteye muhtaçlığımız var Bunu uzlaşı sistemi dönüşümün arabulucuğu üzere düşünebiliriz Bakanlığın kuralları belirlediği denetlediği kurumlar dönüşüm yapılacak alanı inceler ve hak sa hibi ile müteahhit firmalar ortasındaki paylaşıma karar verir Vatandaşın 100 metrekare riskli meskeni varsa yeni yapılacak konuttan kaç metrekare alacağını tespit eder Bağımsız ve kontrole tabi olduğu için hak kaybı olmaz ve süreç hızlanır Özel dal muahedesi bitmiş alanda kamunun planladığını model le projeler geliştirir Arsa maliyeti öngörülebilir uzlaşma sağlanmış ruhsata hazır yerde süratlice konutlar üretilir
6 İşin finansmanı boyutunda da vatandaş ve bankalar karşı karşıya gelmemeli Görüyoruz ki bankalar kredi vermek istemiyor zelzele bölgesindeki üzere İstanbul için de devlet yeni bir sübvansiyon modeli geliştirilebilir Uygunluk kriterleri belirlenir hibe ve düşük taksitlerle sorun çözülür
7 Riskli meskenler yıkılacak Pekala vatandaş yeni mesken yapılana kadar nereye gidecek Sarsıntıdan kıymetli gün demimiz yok Tersaneler 5 ay kapansın yalnızca çelik için çalışsın müteahhitler de hafif çelik binalar yapsın 4 ayda bu tip binaları üretmek mümkün Böylelikle dönüşümde konutundan çıkan bireyler için süreksiz barınma muhtaçlığı çözülür
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz Davalar inşaatları durdurmasın
8 Tespitten yıkıma uzlaşmadan yine üretime kadar birçok basamakta atılacak adımlarla süreci hızlanırabiliriz Şöyle ki Dönüşümde birinci adım risk tespiti Bakanlık lisanslı kurumlarca risk tespiti yapılıyor Vatandaş karara 15 gün içinde itiraz ederse tekrar Bakanlık teknik takımlarınca sonuç bir daha bedellendiriliyor Süratli dönüşüm diyorsak riskli yapı kararına itiraz hakkını kaldıralım Risk tespiti yapılınca güya bir itiraz var üzere ilgili heyet bakıp kararı kesinleştirsin İtirazla vakit kaybedilmesin
9 İkinci büyük sorun tebligatlarla kaybedilen vakit Yıkım kararı çıktığında vatandaşa tek tek tebligat gitmesin risklidir yıkılacak kararı apartmana asılsın Karara katılmayan kısma gönderilen ve 15 gün içinde mukaveleyi imzalamazsan hissenin satışa çıkar denilen bir tebligat daha var Bu tebligat için şayet mülk sahibine ulaşılamıyorsa e devlet üzerinden tebligat kâfi olsun Muhalif kesitin hissesi satılınca da ayrıyeten bir tebligat da gitmesin belediyelerin sitesinde ilan edilsin
10 Yasaya nazaran karara katılmayanların hissesi açık arttırma ile satılıyor Lakin bu müddette inşaat ruhsatı alınamıyor Meğer mukaveleler SPK lisanslı değerleme kurumlarınca incelenip hak ihlali olup olmadığı na evvelden bakılabilir Şayet hak kaybı yoksa hisse satışı da yapılmayabilir Belediyelerce ruhsat verile rek inşaatlara başlanılır Yeni maddede olması gereken başka bir değerli husus da şahıslar ortasında özel hukuk kaynaklı açılan davalarda verilen ihtiyati önlem kararı yıkımı üretimi satışı engellememeli
RAKAMLARLA İSTANBUL UN DÖNÜŞÜMÜ
5 8 milyon İstanbul daki bağımsız ünite sayısı konut işyeri ve ofis
1 5 milyon riskli ünite sayısı
600 bin çok riskli ünite sayısı
200 bin kampanya ile dönüşecek konut sayısı
350 bin Rezerv alana yapılacak konut sayısı
